انیمیشن ایرانی نداریم / پژوهش حلقه مفقوده تولیدات فرهنگی و هنری
تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۸۴۵۶۵
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، برنامه قرار هفت با موضوع سواد تماشا؛ رهیافتی برای تماشای فعال مخاطب با حضور «فرزانه فخریان» زبان شناس فرهنگی و پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان، «داوود ضامنی» پژوهشگر و مدیر ارزیابی و پایش حوزه هنری، «محمدحسین صادقی» تهیه کننده انیمیشن لوپتو و «مجید مجیدی» مدیر کانون اندیشه پژوهی کودک و نوجوان امروز ۲۹ بهمن، در تالار هراتی حوزه هنری برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در ابتدای نشست، «مجید مجیدی» مدیر کانون اندیشه پژوهی کودک و جوان، در توضیح پژوهشهای انجامشده با موضوع لوپتو گفت: این پژوهش شامل تحلیل روانشناختی انیمیشن لوپتو به همراه یادداشتهای کارشناسان، گفتوگو با نوجوانان پایه هفتم و هشتم و اکران مدرسهای این انیمیشن در شهرهای فاقد سینماست.
وی افزود: با موارد ذکر شده، ما سواد تماشا را اجرا کرده و سوالاتی درباره این انیمیشن طراحی شد و ۷ هزار نفر مورد پرسش قرار گرفتند که از نتایج آن میتوان در راستای تحلیل مصرف کالاهای فرهنگی بهره برد. پژوهش حلقه مفقوده تولیدات فرهنگی و هنری به ویژه برای مخاطب کودک و نوجوان است؛ پس از تولید و عرضه محتوا، کار تمام نمیشود بلکه در یک مسیر دیگری بایستی آغاز شود؛ دیدن انیمیشن از نگاه مخاطب و شناخت ادراک او از محصول یکی از مهمترین یافتههایی است که میتواند به تولیدکنندگان انیمیشن کمک کند.
انیمیشن یک ابزار استراتژیک است
در ادامه «داوود ضامنی» پژوهشگر و مدیر ارزیابی و پایش حوزه هنری، با اشاره به سیر پژوهشی در ساخت انیمیشن لوپتو بیان داشت: این مطالعه، خوب، ارزشمند، علمی و سودمند بوده است و یافتههای این پژوهش علاوه بر تهیهکنندگان انیمیشن برای پژوهشگران حوزه تربیتی کودک و نوجوان نیز، مفید خواهد بود.
وی درباره مسئولیت اجتماعی انیمیشن اظهار داشت: به نظرم انیمیشن، یک فرآورده علمی و هنری است که ذیل موضوعی میان رشتهای تعریف میشود و نگاه به انیمیشن به صورت صرفاً هنری یا رشته دانشگاهی، نگاه درستی نیست و به انیمیشن میتوان به مثابه یک موضوع میان رشتهای نگاه کرد.
وی در ادامه توضیحاتی را درباره تعریف موضوعات میان رشتهای ارائه داد و گفت: سؤالی که پیش میآید این است که مسئولیت اجتماعی انیمیشن به مثابه یک فراورده علمی-هنری چیست؟ و پاسخگو و سودبخش بودن، جواب این سوال است. در واقع انیمیشن یک ابزار استراتژیک است و سرمایه گذاری در ساخت انیمیشن، یک سرمایهگذاری استراتژیک و بسیار سودمند است.
ضامنی ادامه داد: البته در موضوع سودمندی انیمیشن فقط بحث فروش و مسائل مالی مطرح نیست. این سود شکلی از منفعت است. منفعتی اعم از مالی و معنوی و از همه مهمتر آموزشی و تربیتی و آنچه که خیر عمومی را حاصل کند.
وی اظهار داشت: شاید بهتر باشد انیمیشن را یکی از فراوردههای رسانهای و میان رشتهای دانست و وجه تربیتی و آموزشیاش را بیش از سایر وجوه آن دید، این در حالی است که معمولا وجه اقتصادی و فروش انیمیشن بررسی و مورد توجه بیشتر قرار میگیرد، اما باید توجه داشت میزان فروش انیمیشن لزوما شاخص موفقیت این محصول نیست.
این پژوهشگر یادآور شد: پژوهشی که درباره انیمیشن لوپتو انجام شده، برای همه کسانی که به حوزه پرورش و تربیت کودک و نوجوان علاقمند با در آن فعالند، موثر خواهد بود.
مدیر ارزیابی و پایش حوزه هنری تاکید کرد: ما اگر میخواهیم انیمیشن ایرانی بسازیم باید ایرانی فکر کنیم. اگر انیمیشن امروز ما در جایگاه محتوایی که باید باشد نیست، مقصر آن هنرمند و تولید کننده انیمیشن نیست؛ باید همه ارکان جامعه اعم از دانشگاه و نهادهای دینی و ... در این مهم، یاری و همکاری کنند و پاسخگو باشند.
ضامنی ادامه داد: نقطه قوت پژوهش انیمیشن لوپتو اتکای ابزار ارزیابی است و به نظرم لوپتو از بسیاری از جهات پروژه بسیار بزرگی است.
انیمیشن ایرانی نداریم
در ادامه این برنامه، «فرزانه فخریان» زبان شناس فرهنگی و پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان تصریح کرد: ما چیزی به عنوان انیمشن ایرانی نداریم و ما صرفا استودیو و محصولات فرهنگی که در آن ساخته میشود داریم، در مورد انیمیشنهای ایرانی، فرقی نمی کند اینجا کار شده یا در برزیل و ایسلند و اگر زبان فارسی و تیتراژ آن را برداریم، کسی متوجه تفاوت انیمیشن ایرانی با نمونه خارجی آن نمیشود.
وی تاکید کرد: ما تسلط فنی به این عرصه پیدا کردیم که فضایی پرکشش و پرهیجان است، اما نمیدانیم پونمایی ایرانی چیست و به فراخور مخاطب ایرانی را نمی شناسیم و فضای کلان و مخاطبان آن را نیز نمی شناسیم.
این پژوهشگر ادامه داد: ما در حوزه پویانمایی، خودمان را به جای مخاطب قرار دادیم و براساس تجربه شخصی و نه بر اساس پژوهش کار میکنیم.
مثلا سازندگان و دستاندرکاران انیمیشن میگویند «ما اینطور ساختیم، چون ما بچه بودیم این شکلی بود و این حس را داشتیم» و این دیدگاه کار ما را سخت کرده. وقتی از عزیزانمان در حوزه انیمیشن درباره میزان موفقیت کارشان سؤال میکنیم، پاسخ میدهند، خارجیها هم آن را دیدند و مخاطبش بودند، اما وقتی می پرسیم که آیا میدانید آنها چه نظری داشتند، پاسخی ندارند.
مدیرعامل بنیاد پویانمایی ادامه داد: ما انیمیشنی که نشان دهنده اندیشه ایرانی باشد را نداریم و چند سالی است که با پیشرفت دوگانه جذابیت و سودمندی مواجه هستیم و میگوییم این محصول خوب است چون جذاب است، اما آیا این محصولات نماینده تفکر ایرانی است؟
فخریان گفت: ما به خاطر هیجان زدگی و پیشرفت تصویری و فنی که در انیمیشن داشتیم از بحث ارائه محتوای ایرانی بازماندیم.
وی تاکید کرد: کودک و نوجوان مخاطب خاموش است به عبارت دیگر یا نمیداند که میتواند حرف بزند یا نمیتواند در موردش حرف بزند، در حالی که وقتی میگوییم انیمیشن موفقی بوده می گویند بله بچه ها موقع تماشا حال خوبی داشتند و با موسیقی آن همراهی میکردند، در حالی که این مساله کمتر از ده درصد حوزه تحلیلی کار را شکل میدهد.
ما نتوانستیم در حوزه پژوهش محتوایی و تحلیل هویتی و تربیتی در حوزه انیمیشن ورود کنیم و وقتی می خواهیم موفقیت یک انیمیشن را معرفی کنیم می گوییم انیمیشنی موفق است که بیشتر فروخته است.
حال کارهایی پژوهشی که در مورد لوپتو اینجا انجام شده مسیری بر خلاف معمول را رفته و باید به این تیم پژوهش خدا قوت گفت.
ماجرای شروع ساخت لوپتو از مسجدی در دل کرمان
در ادامه برنامه، «محمدحسین صادقی» تهیه کننده انیمیشن لوپتو بیانداشت: ما امروزه نه تنها با پدیدههای میان رشتهای بلکه با انسانهای میان رشتهای نیز مواجه هستیم و من نمونه ای از این انسان ها هستم و در کودکی و نوجوان در مباحث دفاع مقدس فعال بودم و در دانشگاه حوزه متفاوتی را انتخاب کردم و بعد به مبحث انیمیشن علاقمند و به آن وارد شدم و در نهایت به مباحث پژوهشی ورود کردم.
صادقی ادامه داد: متاسفانه با نظرات خانم فخریان هم موافقم، من و همکارانمان در حوزه انیمیشن بدون اغراق سالها و ماهها و روزها و ساعت ها بحث و پژوهش انجام میدادیم و سوال اصلی مان این بود که آیا ما انیمیشن ایرانی داریم و چگونه می شود به آن رسید و مهم تر اینکه پدیده انیمیشن ایرانی چیست.
وی اظهار داشت: ما در دنیا فقط چند گونه انیمیشن داریم نماینده دقیق خاستگاهشان باشند ژاپنی، آمریکایی، شرق اروپا و اخیرا هم کرهای است. اینکه ما انیمیشن ایرانی نداریم گذاره درستی است.
تهیه کننده انیمیشن لوپتو ادامه داد: ما عدهای نوجوان در کرمان بودیم که در مسجد فعالیت میکردیم. یک بزرگواری آمد و از ما پرسید که آیا انیمیشن دوست دارید گفتیم بله علاقه داریم، او خودش دو کامپیوتر خرید و در کانون فرهنگی مسجد شروع کرد به آموزش دادن به من و عدهای دیگر به انیمیشن علاقمند شدیم.
وی ادامه داد: رویای ساخت فیلم سینمایی خوب برای بچههای ایرانی از همان مسجد شکل گرفت تا سال ۹۴ که بالاخره تصمیم گرفتیم فیلم سینمایی را بسازیم. آن وقت سوال مطرح شد که حال که قرار است فیلم بسازیم چه بسازیم؟ و مجموعهای از ایدهها در خانه انیمیشن کرمان جمعآوری شد. ما ۶۰ کتاب کانون پرورش فکری در حوزه کودک و نوجوان را بررسی کردیم و با فراخوان دادن و بعد از فراز و نشیبهای زیاد، نهایتا ایده اولیه «من و فرشته» از آقای عباس عسگری (کارگردان انیمیشن) انتخاب شد، ولی در ادامه لوپتو با سختی بسیار زیادی مواجه شد و به دلیل مسایل مالی، بارها به تاخیر افتاد، ولی با هر سختی بود بالاخره انیمیشن ساخته شد و نوبت به اکران رسید.
آبان ۹۸ قرار بود اکران شد که انجام شد، بعد شهادت حاج قاسم و بعد کرونا اتفاق افتاد و این تاخیرها ادامه داشت تا وقت اکران آن نیز بعد از سالها فرا رسید.
تهیه کننده انیمیشن لوپتو در پایان تصریح کرد: تا قبل از تشکیل بنیاد پویانمایی، انیمیشن هیچ سامانی نداشت و فقط فعالان حوزه انیمیشن وجود داشتند و حالا نیز باید یک نمونهای وجود داشته باشد که برای ساخت انیمیشنی ایرانی به آن مراجعه کرد.
سواد تماشا، رهیافتی برای تماشای فعال مخاطب
در ادامه مجیدی با اشاره به مهارتهای ارتباطی گفت: ما تا به حال چنین پژوهش روشمندی در حوزه انیمیشن نداشتیم و برای اولین کار سواد تماشا برای انیمیشن لوپتو را بررسی کردیم. هدف ما در سواد تماشا این بود که مخاطب ما از انفعال خارج شود و نقش فعالانه داشته باشد.
وی اظهار داشت: در ایران، محصولات فرهنگی و هنری از لحاظ کیفی خوب است ولی نظام توزیع و عرضه ما دچار مشکل است. مثلا هشت میلیون دانش آموز قرار است این محصول (انیمیشن لوپتو) را بینند. چگونه و کجا ببینند؟ بعد از مشاهده کجا و با چه کسی درباره دریافتهای شخصی خود صحبت کنند؟ ابهامات و سؤالات خود را از چه کسی بپرسند؟ در بسیاری از شهرها سینما وجود ندارد؛ در برخی دیگر که سینما هست، بعضا مدرسه انگیزه لازم را برای اجرای یک اردوی سینمایی ندارد و مسائلی از این قبیل در نظام توزیع و عرضه محصولات فرهنگی و هنری وجود دارد.
مجیدی ادامه داد: نکته دیگر تأثیرگذاری بر مخاطب است؛ موفقیت یک اثر خوب، به میزان اثرگذاری آن بر مخاطب است. سواد تماشا علاوه بر اینکه رهیافتی برای تماشای فعال مخاطب است، میزان اثرگذاری محصول بر مخاطب را میسنجد. سواد تماشا منجر میشود، مخاطب تأمل و تفکر نموده و از اثری که مشاهده نموده لذت ببرد.
مدیر کانون اندیشه پژوهی کودک و جوان گفت: ما در سواد تماشا، سوالاتی را طراحی کردیم بخشی از این سوالات، درباره اطلاعات صریح از محتوای محصول است. حیطه دوم سؤالات استنباطی است و ما از دانش آموز سؤالاتی پرسیدیم که براساس آن متوجه شویم چه میزان به فراتر از متن انیمیشن پی بردهاند، حیطه سوم استدلال و حیطه چهارم نگاه ارزیابی و تفکر انتقادی مخاطب را میسنجد.
در حیطه استدلال دنبال آن هستیم، ببینیم مخاطب بین مفاهیم تا چه میزان ارتباط و همگرایی به وجود آورده و به یک معنا و هدف واحد از محتوا رسیده است.
حیطه بررسی و ارزیابی در تلاش است تا تفکر انتقادی را در مخاطب ایجاد و یا تقویت کند؛ سوالاتی همچون اسم شخصیت اصلی داستان چه بود؟، اگر بخواهید اسم دیگری به غیر از لوپتو برای این انیمیشن انتخاب کنید، چه اسمی انتخاب میکنید؟ و ... از جمله سؤالات این حیطه است.
مجید مجیدی در مورد یافتههای پژوهشی سواد تماشا مبتنی بر انیمیشن لوپتو افزود: براساس یافتههای به دست آمده، استانهای قم، البرز و تهران بیشترین مشارکت و استانهای بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان کمترین مشارکت را داشتهاند. هشتاد درصد مشارکت کنندگان پیام فیلم را به خوبی درک کردهاند و پسران در مقایسه با دختران نمره بالاتری را کسب نموده و ارتباط بهتری را با انیمیشن برقرار نمودهاند. دختران در مقایسه با پسران در انتخاب یک اسم جدید برای لوپتو خلاقانه عمل کرده و موفقتر بودهاند.
در ادامه برنامه، فرزانه فخریان تصریح کرد: ما برای انیمیشن در ایران ساختار داخلی مجموعه تولید کننده از فکر تا بازاریابی نداریم که باید ایجاد شود و این یکی از وظایف بنیاد پویانمایی است. ما در تلاشیم در بنیاد پویانمایی ایران به معنای واقعی یک صنعت راهبردی با همه ملزومات گفته شده را ایجاد کرده و به نتیجه برسانیم.
وی تاکید کرد: درِ بنیاد پویا نمایی به روی همه کسانی که میخواهند در حوزه تخصصی انیمیشن فعالیت کنند و در این باره دغدغه دارند و میخواهد اثرگذار باشند، باز است.
در انتهای این برنامه، پژوهشهای انجامشده با موضوع لوپتو توسط فرزانه فخریان، داوود ضامنی و محمدحسین صادقی رونمایی شد.
۲۲۰۵۷
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1874617منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: سینمای ایران انیمیشن تئاتر کودک و نوجوان بنیاد پویانمایی حوزه انیمیشن انیمیشن ایرانی ایرانی نداریم فرزانه فخریان کودک و نوجوان فرهنگی و هنری میان رشته ای انجام شده حوزه هنری انجام شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۸۴۵۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساترا رقیب است یا شریک تولیدات تصویری؟/ ۷۰۰ تقاضا در انتظار مجوز
به گزارش خبرنگار مهر، پنجمین جلسه از سلسله نشستهای نقد و بررسی نظام تنظیمگری شبکه نمایش خانگی در ایران با حضور سعید مرادی مدیرعامل اتحادیه تولید کنندگان فیلم و برنامههای تصویری ایران به میزبانی خبرگزاری مهر برگزار شد.
مرادی در ابتدای این نشست و در پاسخ به این سوال که با وجود دنیای آزاد اطلاعات چه الزامی به حضور نهاد تنظیمگر وجود دارد، گفت: همانگونه که ما در محیط خانوادگی خود برای رفتار اعضا محدودهای را تعیین میکنیم، در دنیا نیز سازمانها و دولتها به دنبال این هستند که رفتار همسو و همگن را ایجاد کنند تا از ایجاد آسیبهای اجتماعی برحذر بمانند.
وی افزود: در اروپا و آمریکا حوالی دهه ۱۹۷۰ موضوع تنظیمگری در فیلم و سریال ایجاد شد. به عنوان مثال هیچکاک درباره برخی تولیدات خود میگوید که «من حق نداشتم فرضا سرویس بهداشتی را در فیلم خود به تصویر بکشم». در کشور ما نیز از نیمه دوم دهه ۷۰ این مساله دارای اهمیت شد.
مرادی عنوان کرد: موضوع این است که در تولیدات رسانهای و تصویری ما به دنبال تجارت و اقتصاد هستیم. زمانی که نگاه اقتصادی بر محصولات فرهنگی چیره شود، سازندگان به دنبال جذب مخاطب میروند. در این زمینه نیز لاجرم باید از جاذبههای تصویری استفاده شود که گاه بسیار برای جامعه مخرب است.
خشونت، خیانت و جاذبههای تصویری در آثار غرب
وی افزود: در غرب نیز این جاذبههای تصویری مانند خشونت، خیانت، موضوعات جنسی، مشروبات الکی و … در آثار تولیدی به وفور استفاده شده است و آثار آن در جوامع شان دیده میشود. در کشور ما نیز متاسفانه در برخی موارد استفاده از همین قواعد در تولیدات رسانهای انجام شده است.
این فعال فرهنگی در ادامه با اشاره به نقش ساترا در تنظیمگری تولیدات رسانهای و تصویری تصریح کرد: از سال ۱۳۹۵ که ساترا ایجاد شد، ۲ نقش مهم برای آن توسط سیاستگذار در نظر گرفته شد. اولاً ساترا باید بهعنوان یک نهاد ناظر بر تولیدات فرهنگی و رسانهای کشور نظارت و کیفیت سنجی میکرد و دوم اینکه ساترا باید ریلگذاری مناسب را برای تولیدات فرهنگی کشور انجام میداد تا فرضا ۱۰ سال آینده مخاطب ایرانی از نقطه فعلی به یک نقطه متعالیتر برسد.
مرادی ادامه داد: در واقع تا پیش از سال ۹۵ به این دلیل که تولیدات سینمایی و سریالی کشور توسعه و تعدد زیادی نداشت، وزارت ارشاد میتوانست به تنهایی بر این تولیدات نظارت داشته باشد اما امروز با توجه به رشد غیرقابل مقایسه تولیدات، سیاستگذار فرهنگی تشخیص داد که باید قدرت تنظیمگری خود را آرام آرام افزایش دهد. به همین منظور در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این مساله دیده شد که یک نهاد مجزا مسؤولیت مرکزی را بر عهده گیرد و سایر نهادهای فرهنگی کشور نیز در امر تنظیمگری به کمک آن بیایند.
۷۰۰ تقاضا برای دریافت مجوز به ساترا داده شده است
وی در پاسخ به این سوال که «یکی از تهیهکنندگان مطرح کشور ادعا کرده است که ساترا تنظیمگر نیست، بلکه سد راه تولیدات هنری کشور است» عنوان کرد: این جمله قطعاً درست نیست. تاکنون ۷۰۰ تقاضا به ساترا برای دریافت مجوز تولید داده شده و این نهاد درخواستها را کمتر از ۱ ماه پاسخ میدهد. بنابراین ساترا بیش از ۹۵ درصد درخواستها را در کوتاهترین زمان پاسخ میدهد و احیاناً اگر نیاز به اصلاح داشته باشد بهصورت مشخص موارد اصلاحی را اعلام میکند تا سازندگان بتوانند با رعایت آن موارد، مجوز خود را دریافت کنند.
مرادی گفت: به نظر من بهعنوان یک فعال صنفی، ساترا در این سالها توانسته است تعامل و ارتباط خوبی را با جامعه سازندگان برقرار کند. در واقع سه وجه مهم برای تعاملات ساترا تنظیم شده بود و ساترا توانست هر ۳ بخش یعنی «حمایت از حقوق کاربران»، «حمایت از تولیدکنندگان و بخش خصوصی» و «حمایت از سفارشدهنده و سکوها» را به خوبی هماهنگ کند.
این تهیه کننده با تشریح اقدامات ساترا در ایجاد گفتوگو و آگاهی در بین تولیدکنندگان محتوا افزود: ساترا توانست اثبات کند این جمله که «رقیب نمیتواند ناظر نیز باشد» از اساس اشتباه است. زیرا ساترا اساساً رقیب نیست و بهعنوان یک شریک در تولیدات رسانهای و تصویری کشور نقش آفرینی میکند. این نهاد در سالهای گذشته به واقع توانست در کنار بخش خصوصی باشد و با ایجاد گفتو گو بهعنوان یک بخش همدل دغدغه تمام طرفین را لحاظ کند.
در پایان مدیرعامل اتحادیه تولید کنندگان فیلم و برنامههای تصویری گفت: برنامه ساترا فعال کردن بخش خصوصی و ظرفیتهای خاموش است. شاید برای شما این سوال پیش بیاید که این چه نفعی برای ساترا دارد؛ باید در پاسخ بگویم زمانی که نگاه به ارتقای کمی و کیفی آثار تولیدی باشد، ساترا کمک میکند که بخش خصوصی مشغول و فعال در زمینه تولیدات باشد و این نهاد نگاه ایجابی به بخش محتوا و آثار دارد.
ویدیوی این نشست را می توانید از اینجا دریافت کنید.
اتحادیه تولید کنندگان فیلم و برنامههای تصویری بزرگترین نهاد صنفی در حوزه محصولات سریالی و سینمایی است که بیش از ۱۰۰ شرکت تولیدکننده در آن عضویت و حضور دارند.
کد خبر 6088910